جراحی غدد لنفاوي زير بغل
برای درمان سرطان پستان، علاوه بر جراحی در ناجیه سینه، در اغلب موارد لازم است چربي و غدد لنفاوي از ناحيه زير بغل برداشته شود تا اطمينان حاصل شود كه آيا سلولهاي سرطاني به خارج از بافت پستان و به اصطلاح عقده های لنفاوي زير بغلي گسترش يافته اند يا خير.
غدد لنفاوي، بخشي از سيستمي هستند كه مايعي بنام لنف را در تمام بدن جمع آوري مي كند. وقتي سلولهاي سرطاني در بدن منتشر مي شوند، در اغلب موارد اولين جايي كه خارج از پستان مي توان آنها را يافت، غده هاي لنفاوي زير بغلي هستند. با برداشتن اين غده هاي لنفاوي حين جراحي و بررسي آن زير ميكروسكوپ، متخصص آسيب شناسي مي تواند تعيين كند كه آیا اين غده هاي لنفاوي مثبت (حاوي سلولهاي سرطاني) و يا منفي (فاقد سلولهاي سرطاني) هستند.
به طور سنتی جراحی عقده لنفی زیر بغل شامل برداشتن بسیاری از عقده های لنفی زیر بغل بوده است که عوارض زیادی از جمله جمع شدن ترشحات در ناحیه زیر بغل، درد های طولانی در ناحیه زیر بغل و بازو و مهمتر از همه ورم دست (که گاهی از خود سرطان آزار دهنده تر است) را در پی دارد. روند پیشرفت علم در جراحی زیر بغل به سمت انجام ندادن این نوع جراحی سنتی و پر عارضه است و به همین علت امروزه تقریبا در تمام بیمارانی که در مراحل اول سرطان هستند؛، انجام این کار به تاریخ سپرده شده است. در عوض نوعی از جراحی که بسیار کم عارضه تر است جایگزین آن شده است که نام آن جراحی عقده لنفی نگهبان است.
جراحی عقده لنفی نگهبان
از حدود بیست سال پیش مطالعات زیادي منتشر شده اند كه اعلام كرده اند دراغلب موارد می توان به جاي برداشتن تمام يا بيشتر غدد لنفاوي زير بغل، تنها اولين غده لنفاوي كه بعد از بافت پستاني و در ناحیه زیر بغل وجود دارد (و به آن غده لنفاوي نگهبان مي گويند) را خارج کرده و بررسي های بافت شناسی را روی آن انجام داد.
براي برداشتن غده لنفاوي نگهبان يك ماده ايزوتوپ و نيز يك ماده آبی رنگ را قبل از عمل پستان، در اطراف غده سرطاني و يا در زير هاله پستان تزريق مي کنند. اين مواد توسط جريان لنف پستان به سمت غده لنفاوي حمل مي شود و جراح با يك وسيله خاص مي تواند اولين غده لنفاوي (كه همان غده لنفاوي نگهبان است) را مشخص كرده و با برداشتن و ارسال آن براي متخصص آسيب شناسي تعيين می کند كه آيا اين غده لنفاوي حاوي سلولهاي سرطاني مي باشد يا خير.
در حقیقت وضعيت غده لنفاوي نگهبان با دقت بالايي نشانگر وضعيت بقيه غدد لنفاوي زير بغل است. اگر اين غده لنفاوي عاري از سلولهاي سرطاني باشد، نشانه این است که سلول های سرطانی به عقده های لنفی زیر بغل انتشار نیافته است و بنابراین برداشتن كامل غده هاي لنفاوي زیر بغل کاری اضافی و غیر ضروری است. لازم به ذکر است که جراحی کامل زیر بغل چنانچه بدون دلیل انجام شود کاری بیهوده و همراه با عوارض زیاد است که مهمترین آن ورم لنفاوي دست پس از جراحي است.
مهم است که بدانید که مطالعات جدید نشان داده است که در فردی که دچار سرطان پستان در مراحل اولیه است، حتی اگرغده لنفاوي نگهبان مثبت باشد (یعنی دارای سلول سرطانی باشد) در اغلب موارد هیچ نیازی به برداشتن تمام عقده های لنفاوی زیر بغل نیست. از آنجا که این موضوع در سالیان اخیر مورد مطالعه قرار گرفته و به عنوان استاندارد درمان تعیین شده است، اطلاعات شما در این زمینه بسیار اهمیت دارد زیرا اگر جراح مسئول شما با این مفاهیم علمی آشنا نباشد، ممکن است این کار را برای شما انجام نداده و به صورتی غیر ضروری، تمام عقده های لنفی شما را خارج نماید.
عوارض جراحی:
ممکن است برخي از عوارض زير بعد از جراحي پستان بروز كنند كه لازم است در صورت بروز آنها بلافاصله با پزشك خود مشورت كنيد تا اقدام مناسب جهت رفع آنها انجام شود.
* عوارض كوتاه مدت جراحي زیر بغل:
- عفونت زخم
- هماتوم يا تجمع خون در محل زخم (خونريزي در داخل ناحیه عمل جراحی)
- سروما يا تجمع مايع شفاف در محل زخم
* عوارض دراز مدت جراحي زیر بغل:
- درد يا «سندرم پس از برداشتن پستان» كه به علت صدمه احتمالی به اعصاب ايجاد مي شود.
- لنف ادم يا تورم دست كه به دليل برداشتن غده هاي لنفاوي زير بغل ايجاد مي شود و مي تواند حتي سالها پس از جراحي ايجاد شود.